شهر و شهرنشینی دارای تاریخچه‌ای بسیار قدیمی است و بیش از پنج‌هزار‌سال قدمت دارد. تا سال ۱۹۰۰ میلادی از هر ۸ نفر، فقط یکی در مناطق شهری زندگی می‌کرد. اما در حال حاضر نیمی از جمعیت جهان شهرنشین (۵۴ درصد) می‌‌باشند. در سطح جهانی تا سال۲۰۵۰ از هر ۱۰ نفر ۷ نفر ساکن شهرها خواهند شد. یعنی از مجموع ۹٫۵ میلیارد جمعیت جهان در سال۲۰۵۰ میلادی، بیش از ۶٫۳ میلیارد نفر ساکن شهرها خواهند شد. درحالی که اکنون جمعیت شهرها بیش از ۳٫۹ میلیارد نفر است.

به علت توسعه‌ی صنعت در کشورهای غربی افزایش جمعیت شهرهای آن‌ها قابل توجیه است اما مهاجرت از روستا به شهر در کشورهای در حال توسعه یکی از چالش‌های موجود این کشورها محسوب می‌شود.

بر اساس مطالعه‌ای که توسط یکی از مراکز پژوهشی فرانسه انجام شد تأکید شد که گرایش به سکونت در شهرهای قاره‌‌های آفریقا و آسیا روز به روز درحال افزایش است و تا سال ۲۰۳۰ بزرگ‌ترین شهرهای جهان از آن آسیا و آفریقا خواهد بود.(شکورپور، ۱۳۸۶)

ایران نیز دارای سابقه‌ای دیرین در تاریخ شهرنشینی است. سابقه‌ی سرشماری عمومی نفوس و مسکن در ایران مربوط به
سال‌های ۱۳۳۵، ۱۳۴۵، ۱۳۵۵، ۱۳۶۵، ۱۳۷۵، ۱۳۸۵ و ۱۳۹۰ می‌شود. بنا بر این اولین آمار رسمی از تعداد جمعیت شهری مربوط به سال ۱۳۳۵ می‌شود. لذا در این مختصر روند شهر‌نشینی در کشور از سال ۱۳۳۵ تا ۱۳۹۰ بررسی می‌شود.

داده‌های سرشماری‌های عمومی نفوس و مسکن نشان می‌دهد، در نیم‌قرن اخیر روند شهرنشینی در ایران سیر صعودی داشته است. در سال ۱۳۹۰ جمعیت شهری ایران از مرز دو‌سوم کل جمعیت کشور فراتر رفت. انتظار می‌رود روند شهرنشینی در ایران همچنان به سیر صعودی خود ادامه داده و در سال ۱۴۳۰ به حدود ۸۵ درصد برسد.

به نظر می‌رسد در صورت اجرای سیاست‌های افزایشی جمعیت، تمرکز جمعیت در مناطق شهری پُرجمعیت به ویژه تهران و سایر کلان‌شهرها بیش از پیش خواهد شد. بدیهی است رشد سریع جمعیت شهری به ویژه در کلان‌شهرها به همراه عدم برنامه‌ریزی و فراهم‌نمودن زیر‌ساخت‌های لازم، سبب آسیب‌های جدی و متعدد اقتصادی و اجتماعی در مناطق شهری خواهد شد. بنا بر این مناسب است اکثر برنامه‌ریزی‌های کلان کشور با هدف جلوگیری از رشد بی‌رویه‌ی کلان‌شهرها از جمله شهر تهران صورت پذیرد.