در دنیای امروز، تولید آمار به طور کلی به دو روش سرشماری‌های سنتی و سرشماری‌های ثبتی‌مبنا متداول است. در برخی کشورها ترکیبی از دو روش به کار گرفته شده است. در کشورهای توسعه‌یافته، توانایی و نگهداری و به روزرسانی مناسب داده‌های ثبتی موجب شده است که این‌گونه کشورها بتوانند سرشماری‌ها را به طریق ثبتی به اجرا درآورند. در حالی که کشورهایی که فاقد چنین توانایی هستند راهی جز اجرای سرشماری‌های سنتی ندارند. سرشماری‌های سنتی نیاز به نیروی اجرایی و هزینه‌ی فراوانی دارد، در حالی که منابع اغلب کشورها محدود بوده و همچنین کاهش تمایل مردم به همکاری رو به افزایش است. بنا بر این در صورت مهیا‌بودن بسترهای لازم، سرشماری ثبتی‌مبنا به‌عنوان راه‌کاری مناسب شناخته شده است. این روش بیش‌تر بر داده‌های اداری موجود متکی است. البته بهینه‌سازی استفاده از منابع به معنای تلاش برای انجام یک سرشماری کاملاً مبتنی بر داده‌های ثبتی نیست. با توجه به اهمیت کیفیت اطلاعات، به جای انتخاب یک روش، در بیش‌تر کشورها به منظور کاهش هزینه‌های اجرایی و مشکل بار پاسخگویی، در آغاز راه، ترکیبی از هر دو نوع سرشماری مورد استفاده قرار گرفته است و به تدریج و در طول زمان با بسترسازی و ایجاد زیرساخت‌های لازم به سمت سرشماری ثبتی‌مبنا سوق یافته‌اند. علاوه بر این، سیستم آماری بنا‌شده صرفاً یک سیستم سرشماری نیست بلکه یک سیستم اطلاعات سرشماری است که در آن داده‌ها فراوان و تفصیلی هستند. برخلاف این تصور که سرشماری به‌عنوان تصویری از وضع موجود تلقی می‌شود و در فاصله‌های زمانی تعریف‌شده اجرا می‌شود، سرشماری را می‌توان موجودیتی آماری دارای پویایی و حساسیت مداوم دانست که سیر و روند وقایع را به نمایش می‌گذارد و روند وضع موجود را در فواصل زمانی کوتاه به دست می‌دهد.
لذا با نگاهی به تجارب سایر کشورها و نیز شرایط کنونی ایران برای اجرای سرشماری آتی اعمال تغییراتی در روش اجرای سرشماری اهمیت می‌یابد. بررسی‌ها نشان می‌دهد هنوز در ایران بسترهای لازم برای اجرای سرشماری ثبتی‌مبنا به طور کامل فراهم نیست. اما می‌توان به تدریج با ایجاد بسترهای مناسب از روش کاملاً سنتی خارج شد و به سوی روش‌های جدید و نوین گام برداشت. بدیهی است تحقق چنین هدفی فرض محال نیست، بلکه نیاز به عزم ملی و تلاش فراوان همه‌ی افراد جامعه در سطوح مختلف مدیریتی و کارشناسی و نیز بین سازمانی دارد. اطلاعاتی که از این روش تولید می‌شود، به روز و با کیفیت مطلوب بوده، ضمن آنکه کل نظام آماری کشور را در برگرفته و به پراکندگی ارایه‌ی اطلاعات آماری و نیز تناقضات در ارایه‌ی ارقام و شاخص‌های مختلف توسط سازمان‌های مختلف کشور، خاتمه خواهد داد.