سرشماری‌های عمومی نفوس و مسکن یکی از عمده‌ترین راه‌های شناخت کشورها از ویژگی‌های اقتصادی و اجتماعی برای برنامه‌ریزی، نظارت و ارزیابی خدمات و فعالیت‌های ملی و منطقه‌ای است. امروزه در اغلب کشورها سرشماری‌های نفوس و مسکن به فاصله‌ی ۵ یا ۱۰ سال یک‌بار به مرحله‌ی اجرا در می‌آید. سابقه‌ی سرشماری عمومی نفوس و مسکن در ایران مربوط به سال‌های ۱۳۳۵، ۱۳۴۵، ۱۳۵۵، ۱۳۶۵، ۱۳۷۵، ۱۳۸۵ و ۱۳۹۰ می‌شود. تمام سرشماری‌ها از سال ۱۳۳۵ تا سال ۱۳۸۵ به فاصله‌ی زمانی ۱۰ سال انجام شد و فقط آخرین سرشماری با فاصله‌ی زمانی ۵ سال از سرشماری سال ۱۳۸۵ در آبان‌ماه سال ۱۳۹۰ به مرحله‌ی اجرا درآمد. از آن‌جایی که در این سرشماری‌ها جمعیت به‌عنوان محور و هدف توسعه، از ابعاد مختلف مورد توجه قرار می‌گیرد و اطلاعات به تفصیل گرداوری می‌شود، لذا از منابع بسیار غنی در شناخت ویژگی‌های جمعیتی کشور به‌شمار می‌آید. در ادامه به ارائه‌ی بخشی از نتایج سرشماری‌های عمومی نفوس و مسکن با تأکید بر سرشماری سال ۱۳۹۰ پرداخته می‌شود.