آگاهی از ویژگی‌های جمعیت کشور و شناخت ساختار سنی و جنسی آن از ابزارهای مهم و مؤثر در تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی‌های ملی به‌شمار می‌آید. اجرای برنامه‌های اقتصادی و اجتماعی مانند پیشرفت آموزش و پرورش و بهداشت برای توانمندسازی سرمایه‌ی انسانی بدون در دست داشتن آمارهای دقیق جمعیتی و تحلیل مناسب آن امکان‌پذیر نیست.

ساختار سنی و جنسی جمعیت عبارت از توزیع جمعیت بر حسب سن و جنس می‌باشد. ساختار سنی و جنسی هر کشوری تحت تأثیر رویدادهای گذشته است. در حقیقت، ساختار سنی و جنسی را می‌توان به‌عنوان نوعی سابقه‌ی تاریخی درنظر گرفت. رویدادهای گذشته که موجب تغییر باروری و مرگ‌ومیر شده باشند، مدت‌های طولانی بعد از آن، البته نه برای همیشه، می‌توانند از طریق ساختار سنی و جنسی به یاد آورده شوند. ساخت جمعیت آثار دیرپایی بر پدیده‌های جمعیتی دارد. بیش‌تر کشورهای در حال توسعه دارای ساختی جوان یا نسبتاً جوان هستند و ساختار جمعیتی همه‌ی کشورهای توسعه‌یافته‌ی کنونی، سال‌خورده است. جمعیت جوان نیاز به سرمایه‌گذاری‌های زیادی در زمینه‌های تغذیه، بهداشت، آموزش، مسکن، اشتغال و ... دارد. در حالی که در کشورهایی که دارای ساختار جمعیتی سال‌خورده هستند، مسائل مربوط به سالمندان و تأمین رفاه و گذران اوقات فراغت به شیوه‌ای مطلوب و مناسب از اهمیت بیش‌تری برخوردار است. در این نوشتار سعی می‌شود تا تغییرات ساختمان سنی و ترکیب جنسی جمعیت کشور در سرشماری ۱۳۹۰ مورد بررسی و در حد ممکن با سرشماری‌های گذشته مورد مقایسه قرار گیرد.