ازدواج پدیده‌ای مهم و طبیعی و اجتماعی در زندگی انسان‌ها است و در همه‌ی زمان‌ها و فرهنگ‌ها به شکل‌های مختلف وجود دارد. با ازدواج، یکی از اساسی‌ترین نهادهای اجتماعی، یعنی خانواده، موجودیت پیدا می‌کند و نیازهای زیستی، روانی، اجتماعی انسان تأمین می‌شود. در واقع، ازدواج از جمله وقایع مهم در زندگی هر فرد است و بر خلاف تولد و مرگ، پیمان و فسخ آن اختیاری است. ساختار سنی جمعیت، عادات سنتی، اعتقادی و فرهنگی و میزان توسعه‌یافتگی قوانین و عرف هر جامعه‌ای می‌تواند الگوی ازدواج آن جامعه را تحت تأثیر قرار دهد.

اطلاعات گردآوری‌شده از سوی سازمان ملل متحد در سال ۲۰۱۲ میلادی حاکی از آن است که در کشورهای اروپای غربی، میانگین سن ازدواج، بیش از ۳۰ سال است و افغانستان نیز کمترین میانگین سن ازدواج را در بین همه‌ی کشورهای جهان دارد، که برابر با ۲۰ سال است. مطالعات انجام‌شده حاکی از آن است که در سال‌های اخیر، میانگین سن ازدواج زنان آمریکایی ۲۶٫۹ سال و مردان این کشور ۲۹٫۸ سال بوده است.

تغییر و تحولات اجتماعی و اقتصادی که در نیم قرن اخیر در ایران صورت گرفته باعث تغییرات در بسیاری از زمینه‌ها به‌ویژه در الگوی پیوند زناشویی و خانواده شده است. بنا بر این، بررسی تحولات سن و الگوی ازدواج و تحلیل آن، اطلاعات مفید و سودمندی را به‌منظور هر گونه برنامه‌ریزی در اختیار سیاست‌گذاران قرار می‌دهد. یکی از ابزارهای مناسب برای مطالعه‌ی تحولات ازدواج، استفاده از نتایج سرشماری‌های عمومی نفوس و مسکن است که در بیش از ۵۵ سال اخیر در فواصل زمانی معین توسط مرکز آمار ایران انجام گرفته و نتایج آن منتشر شده است. بر این اساس، در این مقاله با استفاده از نتایج سرشماری‌های عمومی نفوس و مسکن ایران به بررسی روند ازدواج در ایران پرداخته می‌شود.