شمارش جمعیت که اصطلاحاً سرشماری نفوس خوانده می‌شود از دیر‌باز مورد توجه کشورهای جهان بوده است و همواره دولت‌ها کوشیده‌اند از این طریق، تعداد جمعیت کشور و برخی از ویژگی‌های عمده‌ی مربوط به آن را جمع‌آوری کنند. مرکز آمار ایران به‌عنوان مهم‌ترین رکن نظام آماری کشور وظیفه‌ی انجام سرشماری‌های عمومی نفوس و مسکن را بر عهده دارد. بر اساس توصیه‌ی بخش آمار سازمان ملل متحد، قبل از اجرای سرشماری اصلی، سرشماری دیگری در مقیاس کوچک‌تر اجرا می‌شود که از آن به‌عنوان آزمایش سرشماری یا سرشماری آزمایشی یاد می‌شود. این مقاله نگاه مختصری به فرایند انجام آزمایش سرشماری ۱۳۹۴ به‌عنوان مقدمه‌ای برای انجام سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۹۵دارد.

سرشماری با ارایه‌ی یک تصویر کلی از اندازه، ساختار و ویژگی‌های جمعیت یکی از منابع اصلی برای برنامه‌ریزی، نظارت، کنترل و ارزیابی خدمات و فعالیت‌های ملی و منطقه‌ای می‌باشد. جمع‌آوری اطلاعات و ویژگی‌های عمده‌ی افراد و واحدهای مسکونی کشور به منظور تأمین اطلاعات پایه‌ای مورد نیاز برنامه‌ریزی‌های مرتبط با توسعه‌ی اجتماعی، اقتصادی و ارایه‌ی چارچوب‌های نمونه‌گیری لازم برای اجرای طرح‌های آمارگیری نمونه‌ای در حوزه‌های مربوط به جمعیت، خانوار و مسکن یکی از ارکان اصلی و زیربنایی نظام آماری کشور و از اهداف سرشماری‌ها محسوب می‌شود. سرشماری یک طرح آمارگیری است که در این طرح به همه‌ی واحدها یا افراد مورد نظر جامعه‌ی آماری مراجعه و اطلاعات تک‌تک افراد جمع‌آوری می‌شود. سرشماری نفوس در کشورمان به معنای شمارش تمام افرادی است که در 31 استان کشور زندگی می‌کنند.