شناخت ویژگی‌های جمعیت‌شناختی، اقتصادی و اجتماعی خانوار‌ها و اعضای آن‌ها به‌عنوان اصلی‌ترین واحد جامعه‌های انسانی در برنامه‌ریزی برای ارتقاء سطح رفاه جامعه از اهمیت به سزایی برخوردار است. توجه و بررسی دقیق این ویژگی‌ها اغلب منجر به استخراج دانشی می‌‌گردد که در برنامه‌ریزی‌ برای رفع مشکلات موجود،‌ لازم و البته سودمند است. از جمله ابتدایی‌ترین تقسیم‌بندی‌های خانوارها می‌توان به تقسیم‌بندی آن‌ها بر اساس جنس سرپرست خانوار اشاره کرد. سرپرستی خانوارها موضوعی قراردادی بین اعضای خانوارها است که به دلیل اهمیت آن، در سرشماری‌ها و آمارگیری‌های نمونه‌ای خانواری اطلاع آن برای تک‌تک خانوارها گردآوری می‌شود. با توجه به مسائل اجتماعی و فرهنگی حاکم بر جامعه‌ی ما، در اغلب خانوارهای کشور، مردان سرپرستی خانوار را برعهده دارند، با این وجود درصد قابل توجهی از جامعه‌ی خانوارها زن‌سرپرست هستند که در آن‌ها زنان اغلب به دلایلی از جمله عدم ازدواج، طلاق، فوت، ازدواج یا اعتیاد همسر سرپرستی خانوار را برعهده دارند. مطالعه‌ی ویژگی‌های این گروه از خانوارها از ابعاد مختلف و برنامه‌ریزی برای رفع نیازهای آن‌ها دارای اهمیت بسیاری است.

بر اساس تعریف مرکز آمار ایران در سرشماری‌ها و آمارگیری‌های نمونه‌ای خانواری، سرپرست خانوار عضوی از خانوار است که اعضای خانوار وی را به این عنوان معرفی می‌کنند. در مواردی که اعضای خانوار کسی را به‌عنوان سرپرست معرفی نکنند، مسن‌ترین فرد در بین اعضا به‌عنوان سرپرست خانوار شناخته می‌شود. در غیر این‌صورت سرپرست خانوار بر اساس اظهار پاسخگو تعیین می‌شود که لزوماً مسن‌ترین عضو خانوار نیست و می‌تواند زن یا مرد باشد. در خانوارهای یک‌نفره، همان فرد سرپرست خانوار به شمار می‌آید. سرپرست خانوار معمولاً مسئولیت تأمین تمام یا بخش عمده‌ای از هزینه‌های خانوار یا تصمیم‌گیری در مورد نحوه‌ی هزینه کردن درامدهای خانوار را بر عهده دارد. بر اساس این تعریف خانوارهای زن‌سرپرست خانوارهایی هستند که در آن‌ها یک زن سرپرستی و مسئولیت اداره‌ی خانوار را برعهده دارد.

در سال‌های اخیر سهم خانوارهای زن‌سرپرست از کل خانوارهای جامعه روندی صعودی داشته است. بر اساس داده‌های سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۹۰، ۱۲٫۱درصد خانوارهای جامعه خانوار زن‌سرپرست و باقی خانوارها مردسرپرست هستند (پژوهشکده‌ی آمار، ۱۳۹۲).

الگوی زندگی خانوارهای زن‌سرپرست اغلب متفاوت با سایر خانوارهای جامعه است. به‌عنوان مثال....