جوانان یکی از مهم‌ترین سرمایه‌های کشور هستند و برنامه‌ریزی برای آنان از اهمیت ویژه‌ای برخودار است. در بند ۱۳ سیاست‌های کلی برنامه‌ی پنجم توسعه اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی که دوره‌ی پنج‌ساله‌ی ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۴ را پوشش می‌دهد، تقویت هویت ملی جوانان، فراهم کردن محیط رشد فکری و علمی و تلاش در جهت رفع دغدغه‌های شغلی، ازدواج، مسکن و آسیب‌های اجتماعی آنان مورد توجه قرار گرفته است. برنامه‌ریزی جهت تحقق اهداف مذکور، مستلزم شناخت دقیق و همه جانبه‌ی مسائل مربوط به جوانان به تفکیک زیر گروه‌های خاص آنان می‌باشد. یکی از مهم‌ترین زیرگروه‌ها، خانوارهای دارای سرپرست جوان می‌باشند. این تحقیق، وضعیت رفاه خانوارهای دارای سرپرست جوان را نسبت به کل خانوارهای معمولی ساکن طی سال‌های ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۰ به منظور برنامه‌ریزی برای رفع مشکلات آن‌ها نشان می‌دهد.

تعریف آماری مصوب که از پذیرش گسترده‌ای در سطح بین‌المللی برخوردار است (سازمان ملل، ۱۹۹۲ و سازمان بین‌المللی کار، ۲۰۱۲)، افراد در گروه سنی ۲۴-۱۵ ساله را به‌عنوان جوان در نظر می‌گیرد. مرکز آمار ایران نیز افراد در گروه سنی ۲۴-۱۵ ساله را به‌عنوان جوان در نظر می‌گیرد (سالنامه مرکز آمار ایران، ۱۳۸۹). بنا بر این در این پژوهش منظور از جمعیت جوان، گروه سنی ۲۴-۱۵ ساله می‌باشد. همچنین منظور از خانوار معمولی ساکن، آن دسته از خانوارهای معمولی که در اقامتگاه ثابت (مکآن‌های محل سکونت ساخته‌شده از مصالح سخت و نیز چادر ثابت، آلونک، کپر و ...) سکونت دارد، می‌باشد (نتایج سرشماری مرکز آمار ایران، ۱۳۸۵).

در این مقاله، بررسی توزیع خانوارهای معمولی ساکن دارای سرپرست جوان بر حسب بعد خانوار، جنس و سن سرپرست و وضع سکونت خانوار با استفاده از نتایج سرشماری‌های ۱۳۸۵ و ۱۳۹۰ انجام‌شده است. بررسی ویژگی‌های واحد مسکونی و امکانات در اختیار خانوارهای دارای سرپرست جوان، با استفاده از فایل نمونه‌ی دو درصدی حاصل از هر دو سرشماری ۱۳۸۵ و ۱۳۹۰ و بررسی درامد خانوارهای دارای سرپرست جوان، با استفاده از داده‌های آمارگیری از هزینه و درامد خانوارهای شهری و روستایی در سال‌های ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۰ با استفاده از نرم افزار SAS، انجام ‌شده است.