پیشینه فعالیت‌های دسته‌جمعی در میان مردم ایران به‌ویژه فعالیت‌های مشترک در زمینه‌ی کاشت، داشت و برداشت محصولات زراعی در روستاهای کشور و آموزه‌های دینی در زمینه‌ی »تکافل« یا مسئولیت‌پذیری مشترک و به عهده داشتن امور دیگران همراه با روحیه‌ی همیاری و کمک به هم‌نوع، حاکی از ریشه‌داربودن فرهنگ تعاون در ایران است. نمود آشکار این فرهنگ را می‌توان در جایگاه ویژه‌ی تعاون در عالی‌ترین سند حقوقی کشور مشاهده کرد به نحوی که اصل ۴۴ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران برخلاف کشورهای دیگر جهان که تعاون را جزئی از بخش خصوصی اقتصاد خود معرفی می‌کنند، این بخش را به‌عنوان بخش مستقلی در کنار بخش‌های دولتی و خصوصی در اقتصاد ایران پایه‌گذاری کرده است. در این میان فراهم‌کردن بستر‌های قانونی مناسب نظیر قوانین متعدد تعاون برای توسعه‌ی این بخش و هدف‌گذاری سهم ۲۵ درصدی برای آن در اقتصاد ملی تا پایان برنامه‌ی پنجم توسعه، همچنین ایجاد نهادهای پشتیبانی نظیر وزارت تعاون سابق و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی فعلی برای حمایت از این بخش، همگی حکایت از جایگاه ویژه‌ی تعاونی‌ها در اقتصاد کشور دارد. ولی آیا این بخش توانسته است نقش خود را به‌خوبی ایفا کند، سؤالی است که برای پاسخگویی به آن، مرکز آمار ایران، پژوهشکده‌ی آمار و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی اقدام به اجرای طرحی تحت عنوان »تهیه‌ی حساب اقماری تعاون« کرده‌اند.

این طرح با مسئولیت مرکز آمار ایران و همکاری تنگاتنگ وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی انجام شد. فرایند اجرای این طرح در تمامی مراحل استخراج نتایج طرح‌های آمارگیری و مهم‌تر از آن در مرحله‌ی گرداوری اطلاعات مالی تعاونی‌های کشور، از پشتیبانی روز‌آمد تکنولوژی اطلاعات (IT) برخوردار بوده و بهره‌ی کافی از آن برده است، به‌طوری که برای اولین‌بار سامانه‌ی الکترونیکی جامعی برای دریافت اطلاعات تفصیلی از تعاونی‌های کشور طراحی و بخشی از اطلاعات مورد نیاز حساب‌‌های تعاون از طریق آن دریافت شده است.

در گزارش نهایی که در سایت مرکز آمار ایران به نشانی www.amar.org.ir موجود است، موضوعات به‌گونه‌ای ارائه شده است که بتواند پایه‌ و اساسی برای فعالیت‌های بعدی در زمینه‌ی تهیه‌ی حساب‌های اقماری تعاون باشد. در گزارش مذکور می‌توانید به شناخت کلی از تعاونی‌ها در ایران و جهان، جایگاه‌ تعاونی‌ها در قانون اساسی و برنامه‌های مختلف توسعه، همچنین تعاریف و مفاهیم پایه‌ای، مستندات و طبقه‌بندی‌های بین‌المللی مبنای تهیه‌ی حساب‌های تعاون، تجربه‌های جهانی و نتایج تفصیلی حساب اقماری تعاون برای سال ۱۳۸۹ دست یابید.